KOMUNIKACJA
- ✓ spróbuj zdobyć uwagę dziecka zanim zaczniesz do niego mówić np. nakieruj je w swoją stronę
- ✓ dostosuj swój język do poziomu dziecka
- ✓ mów poglądowo i pokazuj, o co Ci chodzi, korzystaj z gestów
- ✓ pokaż dziecku, że jesteś chętnym słuchaczem, nigdy nie ignoruj jego prób komunikacyjnych
- ✓ unikaj nadmiernego mówienia, mów o rzeczach ważnych i istotnych dla dziecka
- ✓ szepnij dziecku do ucha, co ma powiedzieć do innej osoby, gdy widzisz że czuje się zagubione
- ✓ jeśli to możliwe odnoś swoje wypowiedzi do konkretnych przedmiotów w otoczeniu dziecka, wskazując na nie, dotykając, pokazując przykłady
- ✓ używaj w sposób właściwy zaimków osobowych, unikaj mówienia o sobie lub o dziecku w trzeciej osobie liczby pojedynczej np.: „pani ci poda...”, „mama ci pomoże...”
- ✓ naucz właściwych wypowiedzi inicjujących rozmowę
- ✓ naucz dziecko, jak ma poprosić o pomoc w momencie dezorientacji
- ✓ pamiętaj o innych poza mową kanałach komunikacyjnych, jeśli dziecko nie potrafi się wyrazić, to może pokazać, o co mu chodzi, nie ma w tym nic złego
FUNKCJONOWANIE W SPOŁECZEŃSTWIE
- ✓ naucz dziecko obserwować zachowanie innych dzieci, pokaż wzór co i jak trzeba robić
- ✓ zachęcaj do zabaw polegających na współpracy z innymi
- ✓ wzmacniaj chwaleniem właściwe zachowania w różnych sytuacjach społecznych
- ✓ zorganizuj aktywności dziecku w tzw. wolnym czasie np. w czasie przerwy pomiędzy lekcjami, podpowiedz, co może robić w trakcie przerw, zachęcaj do zawierania znajomości i integrowania się
- ✓ prezentuj przykłady wyrażania emocji
- ✓ pomóż dziecku w wyrażaniu emocji np. przez ilustracje
- ✓ naucz jak zwracać uwagę na niebezpieczeństwa, jak je przewidywać i jak go unikać (pamiętaj, że reakcja dziecka z autyzmem może być nieodpowiednia do niebezpiecznej sytuacji)
BRAK ELESTYCZNOŚCI I ZACHOWANIA TRUDNE
- ✓ redukuj poziom stresu u dziecka
- ✓ naucz dziecko planować czas i twórz razem z nim rozkłady zajęć, żeby zawsze wiedziało, co je czeka
- ✓ zawsze uprzedzaj, kiedy ma nastąpić jakaś zmiana
- ✓ pracuj na pozytywach, nagradzaj pożądane zachowania, a ignoruj te złe
- ✓ pracuj nad elastycznością dziecka, unikając własnych schematycznych działań (pamiętaj, że dziecko Cię obserwuje)
- ✓ zawsze próbuj zrozumieć zachowanie dziecka, bo jest ono jego komunikatem np. dziecko może rzucać grą lub zabawką, jeżeli jest zbyt łatwa lub trudna dla niego, może odepchnąć coś czego nie chce, gdy nie umie powiedzieć w tej chwili "nie", może okazać agresję, jeżeli potrzebuje przerwy, bo jest zmęczone, może być przestraszone lub zdenerwowane, jeśli znajduje się w zatłoczonym miejscu
FUNKCJONOWANIE SENSORYCZNE
- ✓ naucz się, które bodźce dziecko uspokajają i organizują, a które mu przeszkadzają i są dla niego dezintegrujące
- ✓ unikaj bodźców dezintegrujących np. intensywnego światła, określony rodzaj hałasu
- ✓ stosuj bodźce, które są dla danego dziecka organizujące np. mocny masaż, mały przedmiot, którym może manipulować, żeby się skupić
FUNKCJE POZNAWCZE
- ✓ odkryj i wykorzystaj mocne strony dziecka np. dobrą pamięć, zainteresowanie konkretnym tematem
- ✓ dowiedz się, co dla dziecka może być nagrodą
- ✓ zawsze szukaj zewnętrznych i wewnętrznych motywacji do zabawy, nauki i pracy