Komunikacja alternatywna

AAC ( Augmentative and Alternative Communication), czyli komunikacja wspomagająca i alternatywna. To zbiór metod stosowanych do wspierania komunikacji z osobami mającymi trudności z werbalnym porozumiewaniem się z otoczeniem. AAC obejmuje wszelkie metody komunikacji, w których wykorzystywane są znaki niewerbalne: gesty (np. język migowy), znaki graficzne (obrazki, piktogramy, symbole), przedmioty (np. klocki słowne).

Metody te umożliwiają wyrażenie swoich potrzeb, myśli, opinii i pomagają w nawiązywaniu relacji.

Z komunikacji AAC mogą korzystać osoby całkowicie pozbawione zdolności mówienia i te u których mowa nie spełnia wszystkich funkcji komunikacyjnych. AAC znacznie podnosi poziom funkcjonowania zarówno jednych jak i drugich. Poprzez odpowiednie gesty, czy przedstawienie określonych obrazków są w stanie nawiązywać interakcje społeczne, zwiększać wydajność nauki i budować poczucie własnej wartości.

PECS (The Picture Exchange Communication System), czyli System Komunikacji przez Wymianę Symboli, został stworzony przez behawiorystę Andego Bondego oraz logopedę Lori Frost w 1985 r. w odpowiedzi na specyficzne problemy osób z autyzmem.

Ze względu na problemy z naśladownictwem, nauka gestów przez te osoby jest często poważnie utrudniona. Dodatkowo u osób dotkniętych autyzmem występują szczególne problemy z komunikacją oraz z motywacją do komunikacji. Zdarza się, że osoby te potrafią prawidłowo artykułować dźwięki mowy, ale nie wiedzą po co, jak i dlaczego mają się komunikować z otoczeniem.

Podstawą i ideą tego systemu jest wprowadzenie wymiany obrazkowej, tzn. w zamian za obrazek przedstawiający symbol danej rzeczy, osoba otrzymuje rzecz, o którą prosiła. To znacznie wpływa na tempo nauki znaków oraz na chęć do komunikacji. W autyzmie zaburzona jest motywacja do komunikowania, więc pierwszą rzeczą, której się uczy, jest proszenie o rzeczy i czynności istotne dla danej osoby, takie, które lubi i które mają dla niej charakter pozytywny. Dzięki temu osoby odkrywają potrzebę komunikacji oraz jej znaczenie, do czego ona służy i że dzięki takim działaniom można mieć wpływ na rzeczywistość.

Bardzo często można również zaobserwować spadek tzw. zachowań trudnych, gdyż ludzie używający symboli z zastosowaniem protokołu PECS mogą realizować swoje potrzeby i czują się szczęśliwsze, gdy czują się rozumiane przez otoczenie i widzą że ich zdanie się liczy.